Oor Gewere

Oor gewere

Lourens Christian de Klerk vertel:

"Steen-gewere was algemeen; doppies nog nie bekend nie. Die meeste mense het gepraat van 'n 'snaphaan' en nie van geweer of roer nie. Die algemene kaliber van die snaphane was 6 op 'n pond, tot 12 en selfs 14 op 'n pond, dit is ste se: ses koels weeg 'n pond, vandaar die benaming 'ses-ponder', ens. Die benaming van 'babiaan-bout' is afkomstig van die vorm van die kolf. 'Sterloop' was 'n algemene naam vir 'n bepaalde soort geweer, wat 'n silwere sterretjie op die loop ingeleg gehad het net voor of agter die visier. Die beste sterlope was die 'Frederik Botha's', na die maker daarvan sogenoem, meestal agt-en tienponders."'Blauwblaser' was die bij-naam van 'n ander soort geweer, wat van minder betekenis geag word, ook ag- en tien-ponders. Die 'Jan Cuylenburgs' was goeie gewere van dieselfde kaliber; die 'Jan Watermeyers' had nie so 'n goeie naam nie. Dan was daar 'n geweer in gebruik op die loop waarvan gestaan het 'Jacob Oortman, Amsterdam', van ag, tien en twaalf op 'n pond; die word beskouw als uitstekend goeie skietgewere. Die 'Levi'-gewere had 'n reeks van met silwer ingelegde letters op die loop, en 'n sterretjie net voor die visier, en het goed geskiet."Die vier- en ses-ponders had 'n geweldige terugstoot, sodat die kinders en seuns wat hul daaraan waag, dit nie lig 'n tweede keer doen nie. Of'f almaal getrokke lope was, kan nie met sekerheid geseg word nie; maar die meeste gewere van die tijd had seker getrokke lope, met 'n geslingerde groef, en ook reguitgroewe. Bekend was ook twee-loop haelgewere - eweneens met vuursteen lading-ontsteking."Verskeie mense en vooral die offisiere, het ook pistole gehad. Die word nie algemeen gedra nie, maar alleen in tijd van oorlog konmens 'n kappel daarvan aan die sael sien, of aak wel om die lijf gedra. Die lading daarvan moes ook met 'n vuursteen ontsteek worde, en hul het natuurlik net een skoot geskiet, dan moes mens weer laai, daarom word dit in hul koppels gedraag."